100 jaar Boerenleenbank / Rabobank Langenboom

De cirkel is weer rond. De bank die ruim 100 jaar geleden in Langenboom begon in een klein kamertje, is weer teruggekeerd naar een klein kamertje. En toch …. is er heel veel veranderd.

Friedrich Wilhelm Raiffaisen.

Rond 1840 was het niet alleen in Nederland een slechte tijd voor vele boeren, maar ook in Duitsland was dat het geval. In 1845 werd de 27-jarige Friedrich Wilhelm Raiffaisen burgemeester van een aantal dorpjes in het Westerwald, in de buurt van de Rijn bij Koblenz. Hij wilde eigenlijk beroepsofficier worden, maar door een schadelijke oogziekte, moest hij de dienst verlaten. Al snel tijdens zijn burgemeesterschap kwam hij in aanraking met de grote nood van de boeren. Hadden zij wat geld nodig dan kon mannen vaak alleen terecht bij woekeraars, die een hoge rente berekeningen en bij niet betalen werd al snel de boerderij voor een prikkie door hen aangekocht. Ook de prijzen werden door handelaren bepaald, en die waren altijd zeer laag. Toen rond 1846 er ook nog eens hongersnood uitbrak vanwege slechte oogsten en een aardappelziekte, begon Raiffaisen te denken over een blijvende oplossing. Natuurlijk was er de liefdadigheid, maar dat was een tijdelijke voorziening.

Vanuit zijn jeugd kende hij nog de spreuk: “Het is de roeping van de sterke de onmogelijke te helpen zichzelf te helpen”. Hoe kon hij deze vorm geven? Hij riep het Armencomité bijeen en samenstellen hen het volgende voor: “Een mens alleen kan niets, pas velen samen hebben de kracht het onmogelijke te verwezenlijken. Mijn plan is om duurzaam te verbinden aan arme boeren die een schuld willen aflossen, of pootaardappelen, zaaigoed of een koe willen kopen of een stukje land. Nu moet ze daarvoor woekerrentes betalen. “En bij wie wil je dat lenen?”, was aanleiding de vraag. Ik denk niet aan lenen bij een woekeraar, maar …. aan jullie allemaal. aan het Armencomité zoveel geld ter beschikking stellen als je kunt missen en als ook andere welgestelde mensen in de dorpen dat doen, dan kunnen daarmee gefinancierd worden “En wie zal voor de terugbetaling borg staan? (Toentertijd werkte mannen bij leningen altijd met iemand die borg moest staan ​​voor de terugbetaling). Het gaat om wederzijds vertrouwen. ondergrondse die de lening ontvangen zijn ook boeren, jullie kennen ze. De gezamenlijke leden zijn ieder hoofdelijk aansprakelijk en staan ​​garant.”
Raiffaisen wist dat er van de inhoud sprake was, dat de kans dat ze zouden moeten bijbetalen zeer klein was. Na een eventueel overeenkomend akkoord kwam het eerste geld binnen en konden de eerste voorzieningen worden geleverd.

Nederland

Toen Raiffaisen in 1888 afgelopen waren, waren ook in Nederland de omstandigheden op het platteland slecht. De boeren hadden het erg moeilijk, vooral omdat de prijzen van landbouwproducten ingestort waren, door de invoer van goedkope Amerikaanse graan. De landbouw fout in een crisis. Een van de problemen bleek hetzelfde te zijn als Raiffaisen in het Westerwald werd tegengekomen, de kredietmogelijkheden voor de boeren waren zeer beperkt. Banken waren er alleen in de steden en de boeren in afgelegen dorpjes waren voor hen niet interessant. Waar moest de boer heen, die door tegenslag tijdelijk in geldnoodzaak? Hij heeft vaak in handen van opkopers, die van zijn benarde positiemisbruik compleet en voorschotten verstrekt tegen woekerrente. Een wurggreep, waarbij de slachtoffers zich moeilijk konden onttrekken. In de Graafsche Courant uit die jaren is terug te zien, dat er ook boerderijtjes te koop stonden in Langenboom, die vanwege omvangrijk geveild moeten worden.

Oprichting Boerenbond Langenboom

Pater Gerlacus van den Elsen, afkomstig uit Gemert en nog familie van onze pastoor Toon van den Acker, was hier in het bisdom ‘s-Hertogenbosch de grote aanjager van de stichtingen van Boerenbonden en Boerenleenbanken. In 1906 ging hij ook in Langenboom “den boer op” om hier de actie te ondersteunen. Bijgaand artikeltje uit de Graafsche Courant van zaterdag 20 januari geeft dit aan.